Het fundament waar je huis op staat lijkt misschien wel heel stevig, maar hoe weet je dat zeker en wat moet je doen als er iets mis mee lijkt te zijn? Sebas Blom van Assendelft, bouwadviseur en Robbert Melis, technisch adviseur bij Uretek vertellen over funderingsproblematiek en wat je daarmee moet doen.  

Laten we eerst uitleggen wat een fundering eigenlijk is en waar het voor bedoeld is: een gebouw staat op een ondergrond en in Nederland is een ondergrond eigenlijk altijd zacht. Het fundament van een bouwwerk is de constructie waarmee een gebouw op de ondergrond is verankerd. Het belangrijkste van een fundering is dat de krachten van een pand, welk soort gebouw dan ook, moeten worden overgedragen aan een bouwkundige, draagkrachtige laag in de bodem. Het ligt er aan waar je in Nederland bouwt. In het Westen van Nederland heb je te maken met wat slappere grond, terwijl je in het Oosten vrij snel vaste grondslag hebt, waar je een fundering van staal op kan toepassen. 

En waar die zit, dat moet altijd eerst onderzocht worden. De ene keer heb je een fundering op palen, van beton of hout, en de andere keer gebruik je staal, waarbij de fundering dus rechtstreeks op je ondergrond staat. 

Wat er komt kijken bij funderingsherstel? 

Waar je vooral over moet nadenken is het type fundering dat je hebt. Heb je een fundering op palen, van beton of van hout? Waar staat het bouwwerk? Hoe is de ondergrond? Wat is de oorzaak waarvoor het herstel nodig is?  

Hoe merk je dat er problemen met je fundering zijn?

De fundering zie je niet aan de buitenkant van het huis. Je merkt de problemen aan je fundering pas als je scheuren in je muren gaat zien, of in het ergste geval als je huis scheef komt te staan. Wat wij vooral merken is dat je scheuren in je muren gaat zien. Je kunt onderscheid maken tussen verticale, horizontale en diagonale scheuren. Wanneer je diagonale scheuren hebt, scheuren die schuin lopen over je constructie, dan heb je over het algemeen te maken met zettingsscheuren. Terwijl een rechte scheur over het plafond bijvoorbeeld duidt op krimp. 

De oorzaak hiervan kan zeer verschillend zijn. Waar we het meest tegen aan lopen is dat bij funderingen op staal de draagkracht van de bodem minder wordt, bijvoorbeeld tijdens droogte. Dit zorgt ervoor dat de klei uitdroogt en inkrimpt. Dat kan problemen veroorzaken. Ook kun je te maken hebben met paalrot bij een constructie op palen. De KCAF heeft hier groot onderzoek naar gedaan. 

Dat konden ze 100 jaar geleden niet voorzien

De KCAF probeert een objectieve richtlijn te geven waarmee je kunt vaststellen hoe ernstig je funderingsproblematiek is. Veel oude gebouwen zijn op palen of op staal gefundeerd. Daar ken je vaak niet de volledige voorgeschiedenis van. Bij palen weet je vaak niet hoe lang ze zijn en of ze op een draagkrachtige laag staan. Vroeger deed je dit aan de hand van ervaring die je had opgedaan. En na 100 jaar zie je wel dingen die ze toen niet hadden kunnen voorzien. 

De wetenschap is natuurlijk ook een stuk verder dan toen. Een computer kan veel makkelijker uitrekenen hoe lang een paal moet zijn in welke grond. Ook wordt er bijvoorbeeld nu rekening gehouden met negatieve kleef, dat is wanneer de bodem zakt en als het ware de palen meetrekt. Met dat soort dingen hield men in het verleden geen rekening en die problemen zie je dus terug vooral bij oudere bouwwerken. 

Wat moet je doen als je problemen constateert? 

Het draait om de stabiliteit van de paal. Bij staalconstructies gaat het vooral om de bodemgesteldheid. Staalfunderingen wil je wel op een stabiele grond hebben staan. Zo zie je op de Veluwe bijvoorbeeld niet zoveel problemen, die grond is redelijk stabiel. Maar ga je kijken naar veengrond of Leem, zoals in Limburg, dan kun je daar veel meer problemen tegenkomen, omdat de bodem ‘beweegt’, bodemdaling. Dat is een natuurlijk proces, maar dat kan versneld worden door droogte of door bomen in de buurt of lekkage. Kortom er zijn heel veel oorzaken waardoor zo’n fundament kan verzakken. 

Als je funderingsproblemen signaleert, dan kan het zijn dat je kiest voor een inspectieput om zo’n paal op te graven om een aantal tests te doen. Er wordt een boormonster genomen, de hardheid van de paal wordt gecontroleerd, de omtrek wordt berekend en er wordt laboratoriumonderzoek gedaan. Op die manier wordt vastgesteld wat de conditie van die paal is. 

Wat zijn de kosten voor een gedegen onderzoek en herstel?

Een funderingsonderzoek varieert in prijs en ook door welk bedrijf je dit laat doen. Wij hebben hierin een adviserende rol, dus ik kkan niet direct een prijs noemen. Wel kan ik zeggen dat het uiteraard niet gratis is, maar heel hoog ligt die prijs ook niet. Aan de hand van dat onderzoek kan het zo zijn dat er vervolgonderzoeken nodig zijn, zoals sonderingen, de inspectieput die al eerder genoemd werd of geotechnisch onderzoek en meer van dit soort onderzoeken. Daarvan kunnen soms de kosten oplopen. Een prijsindicatie is echt van geval tot geval anders, daar is geen standaard prijskaartje aan te hangen. 

Er zijn wel bij verschillende gemeenten subsidies te krijgen voor funderingsonderzoeken. Het loont zeker de moeite om even te checken in je gemeente wat de mogelijkheden zijn. Doe je niks aan je fundering als daar problemen lijken te zijn, dan worden de kosten op termijn alleen maar nog hoger. 

Heb je vragen over jouw fundering of wil je bouwadvies omtrent jouw nieuw te bouwen pand of woning? Neem contact met ons op.