Heel kort: wat zijn bouwleges? Om bouwactiviteiten te kunnen starten moet een vergunning bij de gemeente worden aangevraagd. Voor het toetsen aan de wettelijke eisen, het beoordelen, verwerken en het verlenen van de vergunning brengt de gemeente bouwleges in rekening. Dit is een percentage (ergens tussen 2 en 4%) van de beraamde bouwkosten. Dit wordt de heffingsaanslag. 

Leges zijn dus een vergoeding voor de kosten -van onder andere manuren en overhead- die gemaakt zijn voor een individuele aanvraag van een vergunning. En hier zit vaak de adder: soms bestaat er geen logisch verband tussen de hoogte van de bouwsom en de hoogte van de leges als percentage daarvan. Met als gevolg: een totaal onbegrijpelijk (lees: veel te hoog) bedrag als belastingheffing. 

Er zijn flink wat gevallen bekend over de te hoog uitgevallen factuur voor de bouwleges. En wie gaat deze leges eens flink uitpluizen en toetsen of het bedrag precies klopt? Juist. Bijna niemand. Fijne kasspekkerij voor de gemeenten. Het is overigens streng verboden voor gemeenten om winst te maken met bouwleges.

Het is natuurlijk niet altijd de fout van de gemeente.
Wanneer de gemeente wél de moeite neemt om je raming te volgen, kan het zijn dat jij zelf een vergissing hebt gemaakt bij het aanvragen van de vergunning. Een verkeerde oppervlakteberekening, een verandering tussentijds van de BTW over de bouwkosten, of bepaalde bouwkosten die per ongeluk niet worden meegenomen. Je kunt hiertegen bezwaar maken, als is het je eigen fout.

De enige manier om het bedrag van de aanslag naar beneden te krijgen, is bezwaar maken. Daar gaat je vrije tijd. Maar het is veelal de moeite waard. 

Inzage vragen van de urenberaming 
Als je ervan overtuigd bent dat de gemeente te hoog heeft aangeslagen of er is anderzijds een fout gemaakt, dan kun je vragen om uitleg over de totstandkoming van het bedrag. De gemeente is verplicht om hun berekening inzichtelijk te maken. Soms is deze eis al voldoende bewustwording voor de gemeente om het bedrag te herzien. Het loont dus om door te vragen voordat je een bezwaarprocedure opstart. 

Er zijn meer gronden om bezwaar te maken
Als de gemeente vormfouten heeft gemaakt in de heffingsaanslag, kun je ook daar bezwaar tegen maken. Als een van de kenmerken waaraan een aanslag moet voldoen, niet klopt of ontbreekt bijvoorbeeld, is dat grond voor bezwaar.

Je kunt zelfs als individu bezwaar maken tegen de jaarlijkse legeskosten en –baten van de gemeente. Deze moeten een dekkingsgraad hebben van 100 procent, maar hier zitten ze vaak nét iets overheen. Waardoor er dus meer inkomsten binnenkomen dan er kosten zijn en dat is dus verboden. Zij moeten dit echt op orde hebben. Het gaat best ver in de transparantie, want met wazig ambtenaar-jargon komen ze niet weg. 

De gemeente moet de jaarlijkse urenraming van het beoordelen, toetsen en het toezicht houden kunnen aantonen wanneer hier naar gevraagd wordt door de indiener van het bezwaar. Deze kijkt of zijn aandeel in de gehele leges-pot gebruikt wordt voor waar het voor bedoeld is. Dat het niet per ongeluk in de inkomstenpot van de gemeente terecht is gekomen, zeg maar. Kan de gemeente dit niet verantwoorden, dan kan de rechter besluiten om het individuele bezwaar grondig te verklaren en de legesaanslag aan te passen of zelfs vernietigen, met als gevolg vrijstelling van leges. 

Sexy of niet: het is belangrijk en soms lonend om je heffingsaanslag grondig door te spitten. Is er onduidelijkheid, dan is de eerste stap: inzage vragen en uitleg eisen bij de gemeente. Misschien is dit al voldoende om een bezwaar niet meer te hoeven indienen en bespaar je de extra kostenpost die dit met zich meebrengt.